پایگاه تخصصی حوزه زمین و مسکن

فرآیند دریافت مالیات از خانه‌های خالی در راستای اجرای قانون مصوب در این زمینه به بازی پینگ‌پنگ بین دو نهاد متولی شناسایی و دریافت این مالیات تبدیل شده است.

در شرایطی که متولی شناسایی خانه‌های خالی از شناسایی یک میلیون و ۱۵۰ هزار واحد مسکونی خالی از سکنه در شهر تهران خبر داده است و اعلام کرده اطلاعات این واحدها در دسترس متولی دریافت مالیات از این خانه‌ها قرار گرفته است، حدود دو هفته قبل متولی دریافت مالیات از خانه‌های خالی نسبت به نقص اطلاعات اعلام شده در این زمینه واکنش نشان داده و اعلام کرده بود با اطلاعاتی که از سوی متولی شناسایی واحدهای خالی از سکنه در دسترس سازمان امور مالیاتی قرار گرفته است عملا امکان دریافت مالیات از واحدهای خالی وجود ندارد.

چرا که متولی شناسایی این واحدها تنها امکان دسترسی متولی دریافت مالیات از مالکان واحدهای خالی از سکنه را به اطلاعات سامانه رهگیری خانه‌های خالی فراهم کرده است و این اطلاعات ناقص است.

به موجب آنچه دو هفته قبل از سوی متولی دریافت مالیات از خانه‌های خالی اعلام شد اطلاعاتی که در سامانه شناسایی خانه‌های خالی در دسترس متولی دریافت مالیات نیز قرار گرفته است فاقد دونوع اطلاعات مهم وضروری برای دریافت مالیات از مالکان واحدهایی است که به‌عنوان خانه‌های خالی شناسایی شده‌اند.

این اطلاعات شامل زمان ساخت واحدها و مدت زمان خالی بودن واحدهاست که به دلیل نقص در اطلاعات سامانه رهگیری خانه‌های خالی، در این سامانه ودر مورد واحدهایی که به‌عنوان واحدهای مسکونی خالی از سکنهمعرفی شده‌اند درج نشده است.

بنا بر اعلام متولی دریافت مالیات از خانه‌های خالی از سکنه بدون وجود این اطلاعات عملا امکان دریافت مالیات از خانه‌های خالی وجود ندارد و فرآیند اجرای قانون با مشکلات و اعتراضات زیادی همراه خواهد شد. دریافت مالیات از خانه‌های خالی که قانون آن در سال ۹۴ مصوب شد از همان زمان به دلیل وجود دو مشکل عمده اجرایی نشد.اولین و اصلی‌ترین مشکل، وجود حفره‌های زیاد روی تور مالیاتی خانه‌های خالی بود که به دلیل فراهم کردن امکان فرار مالیاتی عملا اجرای این قانون را غیرممکن می‌کرد. اما اشکال دیگر مربوط به یک مشکل اداری مربوط به شناسایی و گرفتن مالیات از مالکان خانه‌های خالی است که اجرای این قانون را تاکنون به تاخیر انداخته است.

از آنجا که فرآیند دریافت مالیات از خانه‌های خالییک فرآیند چند دستگاهی است عملا هماهنگی بین دستگاه‌های متولی و مجری این قانون مالیاتی تاکنون با مشکلات زیادی همراه شده وبه‌طور مناسبی محقق نشده است.تا جایی که دو هفته قبل متولی دریافت مالیات از خانه‌های خالی با بیان اینکه لیست اولیه ۱۰۹ هزار خانه خالی در دسترس این نهاد قرار گرفته است، اعلام کرد اگرچه به این سامانه دسترسی داریم و به‌طور مرتب اطلاعات خانه‌های خالی در این سامانه را مشاهده می‌کنیم اما اگر بخواهیم این اطلاعات را برای محاسبه مالیات از خانه‌های خالی مرجع قرار دهیم حتما این اطلاعات باید به‌صورت رسمی با تکمیل نواقص موجود به ما تحویل شود.

این در حالی است که از همان ابتدا هماهنگی و همکاری مناسبی از سوی دستگاه‌هایی که باید در جمع‌آوری اطلاعات مربوط به واحدهای مسکونی خالی از سکنه با متولی شناسایی این خانه‌ها همکاری می‌کردند، صورت نگرفت. به همین علت مشکلاتی همچون ثبت دو مالکیت برای یک خانه ناشی از استفاده از اطلاعات سامانه ثبت اسناد از یک سو و سامانه رهگیری معاملات مسکن از سوی دیگر درمورد برخی از واحدها به وقوع پیوست

از سوی دیگر عملا فرآیند شناسایی واحدهای خالی از سکنه به دلیل عدم همکاری مناسب برخی از دستگاه‌ها به فرآیندی سطحی تبدیل شد و از عملیات شناسایی، به روند خوداظهاری مالکان تغییر وضعیت داد.

این موضوع خود به محلی برای بحث تبدیل شده است. اول آنکه آیا آمار ارائه شده مربوط به شناسایی خانه‌های خالی از سکنه آمار مربوط به واحدهایی است که به‌طور قطع به‌عنوان واحد خالی از سکنه شناسایی شده‌اند یا خانه‌هایی است که در فرآیند خوداظهاری برای شناسایی قرار گرفته‌اند؟

سوال بعدی که باید در این زمینه به آن پاسخ داده شود آن است که این تعداد خانه خالی شناسایی شده تنها مربوط به اشخاص حقیقی است یا املاک خالی از سکنه اشخاص حقوقی نیز در این آمار آورده شده است؟ سهم هر کدام از شهرها از این تعداد خانه خالی چه میزان است؟