پایگاه تخصصی حوزه زمین و مسکن

تازه‌ترین گزارش مرکز آمار از متوسط قیمت هر مترمربع واحد مسکونی در تهران نشان می‌دهد که قیمت هر مترمربع خانه در تهران در بازه‌ای بین ۴ تا ۱۵۸ میلیون تومان در نوسان است. این بازه بین ۶۰ درصد تا ۶۲۲۰ درصد حداقل حقوق دو و نیم میلیون تومانی یک کارگر است.گزارش مرکز آمار که مربوط به تحولات بازار مسکن در پاییز است، نشان می‌دهد خانه‌دار شدن تا چه اندازه می‌تواند دور از دسترس باشد. اما آنچه که در این گزارش وجود دارد نه تنها خرید خانه که تشدید فاصله و شکاف طبقاتی در پایتخت را به تصویر می‌کشد که پیش‌بینی افزایش تورم در ماه‌های آتی می‌تواند به آن دامن بزند. با استناد به آمارها خرید خانه در ارزان‌ترین مناطق تهران(مناطق ۱۸ و ۲۰) ۴۰۰ تا ۶۰۰ میلیون تومان(در متراژهای پایین) و در گران‌ترین محله نیز ۱۵ میلیارد و ۸۰۰ میلیون تومان خواهد بود. نکته‌ای که در گزارش این نهاد آماری وجود دارد، بالا بودن قیمت هر مترمربع خانه کلنگی از میانگین قیمت واحدهای مسکونی است.

تاخت و تاز کلنگی‌ها

بر اساس گزارش مرکز آمار متوسط قیمت هر مترمربع خانه کلنگی در تهران به ۴۱ میلیون و ۲۷۳ هزار تومان رسیده که نسبت به تابستان و پاییز سال ۹۸ به ترتیب افزایشی ۱۸٫۶ درصد و ۱۲۰٫۳ درصد داشته است. خانه‌های کلنگی در پایتخت در بازه ۶ میلیون و ۶۰۶ هزار تومان تا ۱۵۵ میلیون و ۶۶۹ هزار تومان معامله شدند. با گشتی در سایت‌های خرید و فروش خانه می‌توان دریافت قیمت خانه کلنگی در برخی مناطق تهران بسیار بالاتر از حداکثری است که مرکز آمار اعلام کرده و حتی بیشتر از آپارتمان‌های نوساز در همان محله‌هاست. به عنوان مثال ۳۰۰ متر زمین کلنگی در نیاوران ۶۵ میلیارد تومان قیمت دارد و خانه کلنگی ۲۵ سال ساخت ۵۰۰ متری در مهماندوست نیز متری ۱۸۵ میلیون است، قیمت این خانه نیز ۹۵ میلیارد تومان می‌شود. اما هر متر خانه‌ای کلنگی در امیرآباد ۱۲۰ میلیون تومان به فروش می‌رسد که با متراژ ۳۶۰ متری حدود ۴۲٫۲ میلیارد تومان می‌شود. جهش قیمتی این نوع خانه‌ها از پاییز سال گذشته تا سال جاری باعث شده که مشتری‌های خاصی نیز داشته باشد هر چند اغلب خریدارانشان، بساز بفروش‌هایی هستند که برای ساخت آپارتمان‌های چند طبقه به سراغ زمین و خانه‌های کلنگی می‌روند اما برخی افراد نیز به دلیل آسایش و راحتی زندگی در خانه، آنها را انتخاب می‌کنند. طی تابستان تا پاییز سال جاری همچنین پاییز ۹۸ تا پاییز ۹۹ تعداد معامله واحدهای کلنگی به ترتیب حدود ۵۰ و ۲۹٫۴ درصد کاهش یافته است.

متوسط قیمت واحدهای مسکونی ۱۰۱۲ درصد بیشتر از حداقل حقوق

با استناد به بخش دیگری از گزارش مرکز آمار متوسط قیمت هر مترمربع واحد مسکونی با میانگین متراژ ۸۷ متر و عمر بنای ۱۲ سال ۲۸ میلیون و ۷۶۰ هزار تومان است. قیمت هر مترمربع واحد مسکونی در پاییز سال جاری نسبت به تابستان ۹۹ و پاییز ۹۸ به ترتیب ۱۹٫۱ و ۱۱۱٫۴ درصد افزایش داشته است. این در حالی است که معاملات در پاییز نسبت به تابستان ۴۵٫۶ و نسبت به پاییز نیز ۸ درصد کم شده است. هر چند یکی از دلایل کاهش معاملات در پاییز اتمام فصل جابه‌جایی عنوان شده اما تضعیف قدرت خرید و جهش بیش از ۱۱۰ درصدی قیمت‌ها نیز بر این امر بی‌تاثیر نیست.

خانه برای شهروندان گران است
در همین حال موسسه فیندر با بررسی اطلاعات مسکن در ۹۹ کشور جهان تا نیمه فوریه سال جاری، متوسط قیمت یک آپارتمان دو خوابه در مرکز شهر درکشور را ۱۰۰ هزار پوند تخمین زد. با توجه به اینکه قیمت هر پوند تا لحظه نگارش این گزارش(روز یکشنبه ساعت ۱۷) ۳۵ هزار و ۶۹۷ تومان بوده، متوسط قیمت خانه مورد بررسی در این گزارش ۳ میلیارد و ۵۶۹ میلیون تومان است. این در حالی است که قیمت همان آپارتمان در کشورهای همسایه و اطراف ایران مانند روسیه، عربستان و ترکیه به ترتیب دو میلیارد و ۳۰‌میلیون تومان، یک میلیارد و ۶۱۰ میلیون تومان و یک میلیارد و ۴۰۰ میلیون تومان است. از سوی دیگر تولید ناخالص داخلی عربستان، ترکیه و روسیه در ۲۰۱۹ به ترتیب ۷۹۳ میلیارد دلار، ۷۶۱٫۴ میلیارد دلار و ۱۷۰۰ میلیارد دلار اعلام شده است. این در حالی است که تولید ناخالص داخلی ایران در همان سال ۴۴۰ میلیارد دلار برآورد شد. مقایسه آمارهای مربوط به قیمت خانه در مرکز شهر همچنین تولید ناخالص داخلی نشان می‌دهد که هر فرد ایرانی با دستمزد فعلی و نرخ پس‌اندازی به اندازه یک سوم درآمد سالانه ۵۴ میلیون تومانی ایرانی‌ها در سال ۹۸، ۱۹۸ سال طول می‌کشد تا خانه مدنظر موسسه فیندر را خریداری کند

اجاره هر متر حداقل ۴ هزار و ۳۷۷ تومان

در بخش اجاره یک متر زیربنای مسکونی، قیمت هر مترمربع واحد مسکونی برای اجاره حداقل ۴ هزار و ۳۷۷ تومان و حداکثر نیز ۵۸۰ هزار و ۳۷۵ تومان برآورد شده است. بدین معنا که برای اجاره یک واحد ۱۰۰ متری در ارزان‌ترین محله تهران با فرض ودیعه ثابت باید ۴۳۷ هزار و ۷۰۰ تومان پرداخت کرد؛ ۱۷٫۵ درصد حداقل حقوق یک کارگر. از سوی دیگر برای اجاره ۱۰۰ متر خانه در گران‌ترین محله با فرض ودیعه منطقی به ۵ میلیون و ۸۱۳ هزار تومان اجاره ماهانه نیاز است. با وجود اینکه حداکثر اجاره هر متر واحد مسکونی به ۵۸۰ هزار تومان رسیده اما نسبت به تابستان کاهشی ۳ درصدی داشته است. هر چند دلیل این امر عدم جابه‌جایی افراد در فصل پاییز است. اما نکته نگران‌کننده در گزارش مرکز آمار، افزایش ۴٫۸ و ۶۲٫۳ درصدی معاملات اجاره به ترتیب نسبت به تابستان ۹۹ و پاییز ۹۸ است. این امر نشان می‌دهد که افراد تا چه میزان به اجاره‌نشینی روی آورده‌اند و توان خرید خانه پس از نوسانات ارزی و تضعیف قدرت خرید از آنها سلب شده است. متوسط اجاره هر مترمربع واحد مسکونی در تهران و البته در فصل پاییز ۶۲ هزار و ۲۱۸ تومان اعلام شده است.